Kunsthuis Syb

Twee jonge Franse grafisch ontwerpers/kunstenaars wonen, werken en exposeren in Kunsthuis SYB van 7 april tot en met 9 mei. Beide kunstenaars houden zich bezig met het begrijpen en hergebruiken van mythes in een poging op die manier de maatschappij beter te begrijpen. Ook houden ze zich bezig met het begrip netwerk, met sociale systemen, verbindingen, menselijke relaties, individualiteit en gemeenschap. Kunsthuis SYB dus als een soort van ART – TANK, waar volop geëxperimenteerd kan worden omdat er niet de druk is geld te moeten verdienen met wat er gemaakt wordt.
Ruimte voor jeugdige openheid, nieuwsgierigheid, maatschappelijke betrokkenheid, gedrevenheid en spelen met de unieke ruimte van Kunsthuis Syb.
Dezzie Dimbitsara (Madagaskar, 1979) en Benjamin Gaulon (Frankrijk, 1979) volgen, na een kunstopleiding in Straatsburg, sinds september vorig jaar een tweejarige tweedefase opleiding aan het Groningse Frank Mohr instituut, bij de afdeling Interactieve Media & Environments.
En dat alles zonder oogkleppen, niets uitsluitend en zonder hoogdravendheid. Bij Benjamin Gaulon krijgt deze benadering vorm middels het door hem ontworpen ‘Recycling Entertainment System’. Wat weer deel uit maakt van een wereldwijd werk dat de vorm heeft van een website: ‘www.digitalrecycling.com’.
Het is geen persoonlijke website maar meer een virtuele plek waar mensen de mogelijkheid hebben hun computer-afval te dumpen en gebruik te maken van computer-afval van andere ‘vuil’-storters.
Dit werk, waaraan hij vier jaar geleden begon, heeft een groep ‘bezoekers’ opgeleverd die samen vrij en GRATIS iets delen. Gratis, want afval heeft geen eigenaar waardoor het in zekere zin publiek bezit wordt. Gratis want vuil behoeft geen copyright. Een amerikaanse kunstenaar vroeg onlangs bijvoorbeeld of hij materiaal van de site mocht gebruiken voor workshops om nieuw werk mee te maken. Deze eigenzinnige manier van internetgebruik gaf meteen ook een hele nieuwe kijk op de vraag:” Wat betekent het eigenlijk om kunst te maken, om iets nieuws te scheppen.”
Gaulon werd bij het beantwoorden van die vraag geïnspireerd door de Nouveau Réalistes en het idee van ‘Détournement’, verdraaiing. Hierbij maakt de kunstenaar op een ongewone – verdraaide- wijze gebruik van iets bestaands door er op geheel ‘eigen-wijze’ naar te kijken en iets eigens mee te doen. Zoals bijvoorbeeld Gaulon met zijn ‘trash-website’, zijn vuil-stort doet.
Ook in een ander, volledig in Groningen ontwikkeld, werk is sprake van ‘détournement’.
Voor de constructie van het klank-werk ‘Recycling Entertainment System’, maakte hij gebruik van Nintendo Entertainment System – bedien-doosjes die een essentieel onderdeel vormen van de gelijknamige videospelletjes.
Hij ‘verdraaide’ voor dit werk de oorspronkelijke verschijningsvorm van het ‘Nintendo Entertainment System’ door de naam, het logo en bovenal de functie van het spel te verdraaien door van een beeld- machine een ‘blinde’ klank-machine te maken.
Resultaat: een kompleet klank-orkest met geluiden- ‘loops’- van synthesizer bas, percussie, drums en stem. Het kan door maximaal zes personen bespeeld worden. Via de voormalige nintendo-doosjes, afstandbedieners aan snoeren, kan een soort van rondetafel gesprek zonder tafel en zonder woorden maar met klanken worden gevoerd.
Doel van de franse kunstenaar is te laten zien dat je massaproducten naar je hand kunt zetten. Verder laat hij zien hoe het mogelijk is om met tweedehands onderdelen iets nieuws te scheppen. Tenslotte is in dit werk de mogelijkheid aanwezig om met meerdere mensen samen klanken te produceren; voor Gaulon een belangrijk aspect.
Hier ligt ook een link tussen het werk van hem en Dezzie Dimbitsara. Het is het thema van de verbindingen tussen mensen in concrete dan wel in abstracte zin.
Voor Dimbitsara zijn belangrijk thema’s de eigen identiteit en het besef dat ieder individu heel veel verbindingen met anderen heeft. Vijf jaar geleden zag zij in portret-fotografie de mogelijkheid de kern van de identiteit van een individu te benaderen. Die foto’s maakte ze ook in een poging daarmee meer duidelijkheid te krijgen over haar eigen identiteit.
Een andere ingang op zoek naar de betekenis van het begrip identiteit leverde de Griekse mythologie, omdat die de basis vormt voor ons West-Europese persoonlijk en maatschappelijk denken en doen. Die mythologie leverde haar bouwstenen voor het begrip ‘netwerk’. Want wie jij bent wordt voor een aanzienlijk deel bepaald door wie je ouders zijn en in wat voor samenleving je leeft. In de Griekse mythologie worden daarom niet voor niets figuren regelmatig beschreven als ‘ zij, de dochter van hem en zij, die weer de broer/zus is van haar is’ etc. etc.
Gebaseerd op dit thema ontwikkelde Dimbitsara in Kunsthuis SYB een werk waarin de mythologische figuur Faidra een centrale rol speelt. Zij ‘viel’ voor Hippolytos, de zoon van haar veel oudere man en Griekse held Theseus.
Deze tragedie is later door Euripides, Racine en ook door Joost van den Vondel bewerkt voor toneel.
In Kunsthuis Syb bevindt zich een podium en daarmee was voor Dimbitsara de uitdaging kompleet iets met Faidra te doen. Op de vloer van het podium heeft Dimbitsara met punten de karakters uit het drama aangegeven. Vanuit die punten neemt de kunstenaar ons via rode draden mee terug in de tijd. Draden vormen lijnen. Waar lijnen elkaar kruisen vertellen ze over ‘de ouders van’ en ‘de ouders van de ouders van’.
Die lijnen lopen via het plafond de ruimte van het verleden in. Zo zien we een abstract ‘netwerk’, een web, ontstaan dat uiteindelijk, op het podium, leidt tot de tragedie van Faidra. Die hele voorgeschiedenis aan het plafond zorgt voor een groot deel voor de onafwendbaarheid van het drama. Het hangt daar als een soort van planetarium van de Griekse mythen, of nog abstracter, van de menselijke betrekkingen. We zijn onlosmakelijk verbonden met ons verleden en onze omgeving, of we dat nou leuk vinden of niet. Alléén zijn we in ieder geval niet.
Door met dit besef van de webstructuur te kijken naar het drama van Faidra krijgt de mythe een hele nieuwe betekenis. Dat geldt evenzeer voor hedendaagse mythes in de vorm van soaps als ‘The bold and the beautiful’ en onze ‘eigen’ ‘Goede tijden slechte tijden’. Dimbitsara heeft een elektronische machine mee ontwikkeld en gemaakt (!) waarbij door de toeschouwer de link tussen twee figuren uit een soap kan worden gevisualiseerd. Neem bijvoorbeeld de personages Brent en Sophie. “Brent is de zoon van Cathy waarvan de ex een zaak heeft die opgekocht is door de moeder van Sophie”. Door met magneetjes te schuiven over een kistje vol met elektronica kunnen andere links gelegd worden. De links tussen Brent en Sophie worden gevisualiseerd door en smalle tekst die over een oude binnenmuur van Kunsthuis Syb kruipt. Prachtig vorm gegeven en optimaal gebruik makend van de authenticiteit van de ruimte.
Dimbitsara vindt soaps niet voor de dommen maar als hedendaagse mythologie die aangeeft hoe belangrijk relaties, netwerken met name voor vrouwen zijn.
Ze is niet op wetenschappelijke- maar op heel persoonlijke wijze bezig met deze thematiek die haar uiteindelijk steeds weer brengt bij het punt: “Wat is MIJN plek, wat is MIJN identiteit, wat is echt Eigen aan mij?” Dat was precies ook de reden waarom ze aan dit werk begon waarbij ze zich beseft dat de vragen die zij zich stelt door een heleboel mensen aan zichzelf worden gesteld. Het zijn universele vragen.
De franse Fluxus-kunstenaar Ben Vautier stelde op een gegeven moment vast dat het voor een werkelijk andere kunst nodig is dan de mens veranderd: “Pour changer l’art, il faut changer l’homme”. Dezzie Dimbitsara en Benjamin Gaulon bezitten de onbevangenheid en creativiteit om als echte wereldburgers te werken aan een ander soort mens.
En ondertussen zag Syb dat het goed was.

Opening tentoonstelling op 1 mei om 18.30 uur.
Tentoonstellingsperiode van 1 mei t/m 9 mei, open za en zo van 13.00-17.00 uur en op afspraak.

MYTHOLOGIES
Dezzie Dimbitsara en Benjamin Gaulon
Projectperiode 7 april t/m 9 mei

Dit project wordt mede gefinancierd door de Mondriaanstichting.

Deze recensie werd geschreven in het kader van het recensentenprogramma van SYB. De recensie mag rechtenvrij worden gepubliceerd mits daartoe vooraf toestemming is verleend door SYB.